خلاصه:

سابقه و هدف: Streptococcus mutans یکی از اعضای میکروفلور دهان، از عوامل مهم پوسیدگی دندان می­باشد. با توجه به عوارض جانبی گزارش شده برای ترکیبات شیمیایی کنترل کننده پوسیدگی مانند کلرهگزیدین و نرخ رو به رشد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها جایگزینی ترکیبات گیاهی ارزان قیمت، موثر و غیر سمی با ترکیبات شیمیائی ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه بررسی قدرت ضد باکتریائیZingiber officinale بر روی سویه استاندارد S. mutans و مقایسه اثر بخشی عصاره های تهیه شده از این گیاه با استفاده از حلال های مختلف است. 
مواد و روش ها: مطالعه به روش آزمایشگاهی انجام شد. عصاره ریزوئید گیاه زنجبیل با استفاده از 4 حلال آب، متانول، اتیل استات و هگزان تهیه شد و MIC و MBC عصاره های حاصل با روش میکرودایلوشن بر روی باکتری ATCC 35668 S. mutans تعیین شد. قطر هاله عدم رشد باکتری به روش چاهک و انتشار عصاره در محیط آگار، در سه غلظت مختلف از عصاره ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته­ ها با آزمون ANOVA  و LSD مورد قضاوت آماری قرار گرفتند.
یافته ها: غلظت های مختلف عصاره زنجبیل دارای اثرات ضد میکروبی مشخص بودند. حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصاره های آبی و متانولی،  12/5 میلی­گرم بر میلی­لیتر  و برای عصاره های اتیل استات و هگزانی  25 میلی­گرم بر میلی­لیتر  برآورد گردید. حداقل غلظت کشندگی (MBC) برای عصاره متانولی و آبی 25  میلی­گرم بر میلی­لیتر  و برای عصاره اتیل استات و هگزانی 50 میلی­گرم بر میلی­لیتر  ارزیابی شد. بالاترین قطر هاله عدم رشد توسط عصاره متانولی و پس از آن با اختلاف بدون معنی توسط عصاره آبی ایجاد شد.  عصاره های اتیل استات و هگزان به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. 
نتیجه گیری: وجود اختلاف در قطر هاله عدم رشد حاصل از اثر عصاره های مختلف  نشانگر وجود اختلاف در درون ترکیبات هر یک از انواع عصاره است. به نظر می­رسد عصاره آبی و متانولی زنجبیل ترکیب مناسبی جهت کنترل جمعیت باکتری استرپتوکوک موتانس است. (P<0.05) 

کلمات کلیدی:زنجبیل، استرپتوکوکوس موتانس، اتیل استات، متانول